De drie grootste uitdagingen voor het jonge kind
Redactie
Volgens Erzi en Wanda zijn jonge kinderen de leukste groep om mee te werken. Beide leerkrachten staan met veel plezier voor groep 2. Erzi op basisschool De Wereldreiziger; Wanda op Marimba Groenewoud. De ontwikkeling van deze groep leerlingen kent de afgelopen jaren steeds meer uitdagingen. Welke dat zijn en hoe de scholen ermee omgaan lees je hier.
Even voorstellen
Wanda:
- is leerkracht van groep 2 op Marimba Groenewoud;
- werkt bewust met de kleuters vanwege hun unieke denkwereld en de leerwijze;
- deed een master Leren & Gedrag, specialisatie Jonge Kind.
1. Afnemende basisvaardigheden
In het algemeen komen kinderen jonger en kwetsbaarder binnen dan voorheen. Minder zelfstandig (denk aan zindelijkheid of zelf iets opruimen), eerder overprikkeld, meer moeite met grenzen accepteren. Erzi: “Het zijn signalen van een veranderende maatschappij, waarin rust, structuur en aandacht geen vanzelfsprekendheden meer zijn.”
Daarom worden op school rustmomenten bewust ingebouwd: even niks, alleen een boekje lezen, drinken zonder geluiden op de achtergrond. De kinderen krijgen ruimte om te zeggen: “Ik ben moe.” Wanda: “Daarnaast werken we aan extra ondersteuning in de vorm van een ouderconsulent: die staat naast ouders en leerkrachten, bij vragen over bijvoorbeeld opvoeding, slaaprituelen en veiligheid.”
2. Taalachterstanden tackelen met thema’s
Erzi en Wanda zien dat zowel Nederlands- als anderstalige kinderen steeds vaker met een kleinere woordenschat starten. De thuissituatie is vaak gehaast, vol schermen en verplichtingen. Voorlezen en spelen vraagt meer van ouders en daar is minder tijd voor in deze maatschappij. Erzi: “Dat zie je terug in de klas: kinderen begrijpen minder van wat er gezegd wordt.”
In de klas staan thema’s centraal. Zo ontstaat een rijke speel-leeromgeving, waarin taal voortdurend terugkomt. Bij Wanda zag je het thema ‘kunst’ bijvoorbeeld overal terug: in de bouwhoek bouwden de kinderen een museum, tijdens het knutselen maakten ze hun eigen kunst en in de verhalenkring stond het thema ook centraal. Kinderen met een taalachterstand doen volwaardig mee, maar krijgen extra herhaling via kringgesprekken, de verteltafel of een gericht spel.
Even voorstellen
Erzi:
- staat al 27 jaar voor de klas;
- werkt op De Wereldreiziger;
- heeft een warm hart voor werken met groep 2.
“Mijn tip? Blijf in gesprek binnen het team en verdedig het belang van spelend leren.”
3. Onderwijs dat onvoldoende aansluit bij het jonge kind
Een andere uitdaging: beleid en verwachtingen sluiten niet altijd aan bij de ontwikkelingsfase van kleuters. Nederlandse scholen denken vaak in termen van methodes, toetsen en ‘wat ze moeten kunnen’; er is te weinig begrip voor de manier waarop jonge kinderen leren.
Wanda en Erzi pleiten daarom voor erkenning van het kleuteronderwijs als eigen vakgebied. Dit vraagt om doorzettingsvermogen van iedereen die erbij betrokken is. Wanda: “Mijn tip? Blijf in gesprek binnen het team en verdedig het belang van spelend leren.”
Samenwerken voor een goede start
De sleutel tot het verbeteren van kleuteronderwijs? Samenwerken. Met collega’s, ouders en de voor- en vroegschoolse educatie (vve). Wanda: “Dankzij een warme overdracht vanuit de opvang weten we wat een kind nodig heeft op school. Zo kunnen we er vanaf de eerste dag voor het kind zijn. Juist in die eerste schooljaren leg je de basis voor de rest van het leven.”
